รายละเอียดการติดต่อเรา

รายละเอียดการติดต่อ

การคิดแก้ปัญหาและตัดสินใจ
(Problem Solving and Decision Making - Industry)

หลักการและเหตุผล

ปัญหาคือ “ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นและไม่ตรงกับความคาดหวังหรือสิ่งที่ควรจะเป็น” การแก้ปัญหามีกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของสมองและพฤติกรรมที่ใช้แก้ปัญหา เมื่อมีปัญหาเกิดขึ้นผ่านเข้ามาสู่ระบบการรับรู้ของมนุษย์ (Sensing) มนุษย์แต่ละคนมีวิธีการจัดการกับปัญหาที่แตกต่างกันออกไป ซึ่งส่งผลให้เกิดการสะสมเป็นประสบการณ์ที่แตกต่างกันในแต่ละคน ดังนั้นการให้ความสำคัญกับแต่ละปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดประสบการณ์ที่มีประสิทธิภาพ (Effective Experience) ในการแก้ปัญหาจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างมาก

ความชัดเจนกับ “ปัญหาและวิธีแก้ปัญหา” (Problem and Solution) เป็นหัวใจสำคัญการคิดแก้ปัญหาและตัดสินใจให้ประสบความสำเร็จ ความสามารถในการระบุ “สาเหตุรากเหง้าของปัญหา” (Root Cause) ด้วยความมีเหตุมีผลและตัดเหตุผลที่ไม่แท้จริงออก สร้างความแตกต่างต่อการเลือกแก้ปัญหาอย่างสูง เช่นเดียวกันกับความสามารถในการกำหนด “มาตรการตอบโต้หรือวิธีปฏิบัติการแก้ไข” (Countermeasure) ด้วยแนวความคิดที่เหมาะสมที่สุด (Appropriate Decision Making) จะส่งผลต่อการเลือกวิธีเพื่อตัดสินใจ

การคิดแก้ปัญหาและการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพต้องเกิดจากการพัฒนาทักษะการคิดต่าง ๆ และฝึกใช้เครื่องมือแก้ปัญหาให้มีความชำนาญ ซึ่งมีองค์ประกอบสำคัญที่เกี่ยวข้องดังนี้

การพัฒนาทักษะการคิดได้แก่ การคิดเชิงวิเคราะห์, การคิดเชิงกลยุทธ์ และการคิดเชิงสร้างสรรค์

การแก้ปัญหาและตัดสินใจอย่างเป็นระบบเป็นกระบวนการคิดแก้ปัญหาแบบ PS – QC Story

การเลือกใช้เครื่องมือแก้ปัญหาให้เหมาะสมกับปัญหา ได้แก่ การระดมสมองแก้ปัญหาแบบทีม (Brainstorming), แผนผังสาเหตุและผล (Cause & Effect Diagram), แผนผังต้นไม้ (Logic Tree Diagram), เทคนิคการถามคำถามทำไม 5 ครั้ง (5 Why Technique)

เทคนิคการเลือกรากสาเหตุตามความสามารถในการควบคุม (CUN Concept)

เทคนิคการเลือกวิธีการแก้ปัญหาด้วยการวิเคราะห์ปัจจัย (Possibility & Impact)

วัตถุประสงค์ของหลักสูตร

เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจกระบวนการทำงานของสมองและพฤติกรรมแก้ปัญหาโดยธรรมชาติของมนุษย์ และเข้าใจขั้นตอนของการคิดแก้ปัญหาและตัดสินใจในกระบวนการผลิต

เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจหลักสำคัญของ “Problem and Solution” ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการคิดแก้ปัญหาและตัดสินใจในกระบวนการผลิต

เพื่อให้ผู้เรียนสามารถใช้เครื่องมือแก้ปัญหาต่าง ๆ พร้อมกับเรียนรู้เทคนิคแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ

รายละเอียดเนื้อหาตามหลักสูตร

Module - 1 พื้นฐานความเข้าใจการคิดแก้ปัญหาและตัดสินใจ

กิจกรรมปรับคลื่นความถี่สมองก่อนการเรียนรู้

เหตุผลสำคัญที่สนับสนุนให้เกิดการคิด

กระบวนการทำงานของสมองและพฤติกรรมแก้ปัญหา

หลักสำคัญของการคิดแก้ปัญหาและตัดสินใจ

          ความชัดเจนกับปัญหา (Problem)
          ความชัดเจนกับวิธีแก้ปัญหา (Solution)

วิธีคิด 3 รูปแบบเพื่อแก้คิดปัญหาและตัดสินใจ

Activity I: กิจกรรมอุ่นเครื่องการคิดแก้ปัญหา

Module - 2 แนวทางการคิดแก้ปัญหาและตัดสินใจอย่างเป็นระบบ

ขั้นตอนการคิดแก้ปัญหาแบบคิวซีสตอรี่ (PS – QC Story)

ความสัมพันธ์ของ PS – QC Story กับวงจร PDCA

Module - 3 เครื่องมือสำหรับการเลือกแก้ปัญหา (Problem Solving Tools)

หลักการระดมสมองอย่างถูกต้อง (Brainstorming)

แผนผังสาเหตุและผล (Cause and Effect Diagram)

การวิเคราะห์การกระจาย (Dispersion Analysis)
การจำแนกตามกระบวนการผลิต (Process Classification)
          การกำหนดรายการสาเหตุ (Cause Enumeration)

ข้อกำหนดที่จำเป็นต่อการวิเคราะห์ปัญหา

          การระบุเฉพาะ (Specify)
          ความมีเหตุผล (Reasonableness)
          เหตุผลที่ไม่แท้จริง (Not Real Cause)
          ข้อห้ามของการใช้มาตรการแก้ไข

Activity II: ประยุกต์ใช้เครื่องมือคิดแก้ปัญหา

Module - 4 เครื่องมือสำหรับการเลือกตัดสินใจ (Decision Making Tools)

แผนผังต้นไม้ (Tree Diagram)

แผนผังต้นไม้ประเภท “อย่างไร – อย่างไร” (How – How Tree Diagram

ข้อกำหนดที่จำเป็นต่อการสร้างมาตรการแก้ปัญหา (Countermeasure)

          การเรียงลำดับและความชัดเจน (Sequence & Clarity)
          สภาพการณ์ที่ไม่ตกหล่นและซ้ำซ้อน (MECE Technique)

Activity III: ประยุกต์ใช้เครื่องมือตัดสินใจ

Module - 5 แนวทางเลือกการรากสาเหตุและมาตรการแก้ปัญหา (Root Cause & Corrective Action Plan)

การเลือกรากสาเหตุตามความสามารถในการควบคุม (CUN Concept)

การเลือกวิธีการแก้ปัญหาด้วยการวิเคราะห์ปัจจัย (Possibility & Impact)

Module - 6 แนวคิด “Knowledge is not Understanding” กับการพัฒนาทักษะแก้ปัญหา