รายละเอียดการติดต่อเรา

รายละเอียดการติดต่อ

ความคิดเชิงระบบเพื่อการแก้ปัญหาและตัดสินใจ
(Systems Thinking for Problem Solving and Decision Making – 1D)

Download Course Content Download Brochure

หลักการและเหตุผล

ปัญหาที่สำคัญประการหนึ่งขององค์กรในปัจจุบันคือ บุคลากรขาดทักษะการคิดแก้ปัญหาและตัดสินใจที่ดีและถูกต้อง ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานและการพัฒนาตนเอง ทำให้ผลผลิตโดยรวมขององค์กรลดลงอย่างมีนัยสำคัญ ดังนั้นการพัฒนาทักษะการคิดให้กับบุคลากรจึงเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะการพัฒนาทักษะความคิดเชิงระบบ หรืออาจเรียกอีกอย่างว่าเป็น “วิธีคิดอย่างเป็นระบบ” (Systems Thinking)

การคิดอย่างเป็นระบบ (Systems Thinking) เป็นวินัยที่สำคัญที่สุดประการหนึ่งในวินัย 5 ประการ สำหรับการพัฒนาองค์กรแห่งการเรียนรู้ (Learning Organization) ของปรมาจารย์แห่งการบริหารและการพัฒนาองค์กรแห่งการเรียนรู้โลก ดร. ปีเตอร์ เอ็ม เซ็งเก้ (Peter M. Senge) ศาสตราจารย์แห่ง MIT Sloan School of Management โดยท่านกล่าวเน้นว่า “องค์กรแห่งการเรียนรู้ เป็นองค์กรที่ขยายขีดความสามารถ และเพิ่มศักยภาพเพื่อสร้างผลงาน และสร้างอนาคตอย่างต่อเนื่อง โดยผู้คนในองค์กรต่างก็เรียนรู้วิธีที่จะเรียนรู้ด้วยกันอย่างต่อเนื่อง (Learn How to Learn)”

หัวใจสำคัญของวิธีคิดอย่างเป็นระบบ (The Essence of Systems Thinking) คือ การให้ความสำคัญของวงจรการป้อนกลับ (Feedback Loops) โดยการป้อนกลับนี้อยู่บนพื้นฐานการเกิดขึ้นของเหตุและผลอย่างแท้จริง (Cause and Effect) นำไปสู่การเกิดขึ้นของปรากฏการณ์ต่าง ๆ (Emergent Properties) หรืออาจเรียกง่าย ๆ ว่าเป็นพฤติกรรมของระบบ ซึ่งโครงสร้างของระบบประกอบด้วย

1.องค์ประกอบ (Element)
2.การเชื่อมโยง (Linkage)
3.กลไกการทำงาน (Mechanism)
4.ความสมดุลของระบบ (System Balance)

ประโยชน์ที่เกิดขึ้นของการพัฒนาทักษะการคิดอย่างเป็นระบบมีดังนี้

ส่งเสริมให้บุคลากรคิดวิธีแก้ปัญหาอย่างรอบด้าน “เลือกแก้ปัจจัยที่มีผลกระทบสูงสุด” ไม่ด่วนตัดสินใจแก้ปัญหาด้วยแนวทางใดทางหนึ่ง อันอาจส่งผลให้เกิดปัญหาอื่นตามมาในภายหลัง โดยใช้เครื่องมือ : ตารางการแก้ปัญหาและตัดสินใจ (PSDM Table)

ส่งเสริมให้บุคลากรเกิด “การเรียนรู้วิธีการเรียนรู้ (Learn How to Learn)” ผ่านวงจรแห่งการเรียนรู้แบบเชิงคู่หรือแบบเสริมสร้าง (Double Loop Learning or Generative Loop Learning) กระตุ้นให้ตั้งเป้าหมายเพื่อพัฒนาตนเอง ซึ่งส่งผลให้บุคลากรมีประสิทธิภาพการทำงานสูงขึ้น อันมีผลต่อประสิทธิภาพโดยรวมขององค์กร

วัตถุประสงค์ของหลักสูตร

เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจความหมายของ “ระบบ” และ “ความคิดเชิงระบบ” อย่างถูกต้อง โดยเรียนรู้ผ่านแนวคิดของวงจรป้อนกลับ (Feedback Loops) และวงจรป้อนกลับแบบเสริมแรงและแบบสมดุล (Reinforcing and Balancing Feedback Loop)

เพื่อให้ผู้เรียนสามารถแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ มีหลักการวิเคราะห์ปัจจัยสู่ความสำเร็จและผลกระทบที่เกิดขึ้น ด้วยการใช้ตารางการแก้ปัญหาและตัดสินใจ (PSDM Table)

เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจ 3 รูปแบบการเรียนรู้ในความคิดเชิงระบบ พร้อมกับกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้แบบยกระดับ (Goal Setting Learning) และการตั้งคำถามเพื่อพัฒนาการเรียนรู้แบบยกระดับ (Coaching Question)

รายละเอียดเนื้อหาตามหลักสูตร

Module - 1 พื้นฐานของการคิดแก้ปัญหาเชิงระบบ

กิจกรรมปรับคลื่นความถี่สมองก่อนการเรียนรู้

หลักสำคัญของการคิดแก้ปัญหาเชิงระบบ

ความหมายของการคิดแก้ปัญหา

แบบทดสอบเบื้องต้นของความคิดเชิงระบบ

ความเชื่อ ค่านิยม พฤติกรรม และผลกระทบ

Systems Thinking & Systematic Thinking

ความคิดเชิงเส้นและความคิดเชิงระบบ (Linear & Systems Thinking)
ผลกระทบที่เกิดขึ้น (Effect in the Systems)
ปัจจัยสร้างความสำเร็จ (Factor in the System)

Activity I: สร้างแผนภาพผลกระทบและปัจจัย

ประเด็นสำคัญ 6 ประการของความคิดเชิงระบบ

Module - 2 ความหมายของระบบและความคิดเชิงระบบ (System Thinking)

ความหมายของระบบ (What is a Systems?)

คุณลักษณะสำคัญที่แสดงความเป็นระบบ

ความหมายของความคิดเชิงระบบ

แผนผังวงจรสาเหตุ (Causal Loop Diagram – CLD)

ธรรมชาติและปรากฏการณ์ของ Systems Thinking

Feedback Loops: หัวใจสำคัญของระบบ

ประเภทของวงจรป้อนกลับ
วงจรการป้อนกลับแบบเสริมแรง (Reinforcing Feedback Loop)
วงจรการป้อนกลับแบบสมดุล (Balancing Feedback Loop)

Activity II: แบบทดสอบวงจรการป้อนกลับ

Module - 3 รูปแบบการเรียนรู้ (Learn How to Learn) ในความคิดเชิงระบบ

ไม่มีการเรียนรู้ (No Learning)

การเรียนรู้เพื่อการปรับตัว (Adaptive Learning)

การเรียนรู้เพื่อการยกระดับ (Goal Setting Learning)

การตั้งคำถามเพื่อพัฒนาการเรียนรู้แบบยกระดับ (Coaching Question)

Module - 4 การคิดแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอน (Systematic Thinking)

ความหมายของ Systematic Thinking

ขั้นตอนการแก้ปัญหาและตัดสินใจเชิงระบบ

ตารางการแก้ปัญหาและตัดสินใจ (PSDM Table)

Activity III: กิจกรรมแก้ปัญหาด้วย PSDM Table